W ostatnim wpisie poradnikowym z cyklu Fotografia nie gryzie oswajaliśmy zagadnienie trójkąta ekspozycji (Trójkąt Fotograficzny), bez znajomości którego – ani rusz w dalszym rozwoju. Dziś idziemy o krok dalej i przedstawiamy dokładniej pierwszy z trzech najważniejszych elementów: przysłonę.
Mówi się, że aby zrobić dobre zdjęcie, potrzeba odpowiedniego czasu, oka i czucia. To prawda, jednak dobrze jest wiedzieć, jak wykorzystać zastaną sytuację i nie panikować, gdy warunki, które jej towarzyszą, nie są w stu procentach odpowiednie. Aby pomóc sobie w wykonaniu wymarzonej ekspozycji, trzeba sięgnąć do teorii. Zapraszamy.
Przysłona jest jednym z najważniejszych elementów każdego aparatu fotograficznego. Pozwala ona regulować ilość światła wpadającą przez obiektyw. Warto zapamiętać – jak podano w poprzednim artykule – że duże otwory przysłony opisywane są małymi wartościami liczbowymi, takimi jak f/1,4 i f/2,8, zaś małe otwory dużymi – na przykład f/16 i f/22.
Jak wiadomo – światło gra w fotografii rolę kluczową, a poza warunkami studyjnymi, rzadko istnieje możliwość jego regulowania. I tutaj do gry wkracza przysłona, której wyregulowanie znacząco wpływa na ostateczny wygląd ekspozycji. To pierwsza – bardzo ważna – funkcja przysłony.
Drugą – zasadniczą – jest możliwość regulacji głębi ostrości. Mówi ona o tym, jak szeroki będzie zakres ostrości przed i za fotografowanym obiektem. Mówiąc prościej – duże otwory przysłony zmniejszają głębię ostrości, a małe ją zwiększają.
Wartość użytego otworu przysłony zależy od efektu, jaki zamierzamy uzyskać. Duże otwory pozwalają na uzyskanie małej głębi ostrości, co gwarantuje nam duże rozmycie tła i wyraźne wyodrębnienie z niego fotografowanego obiektu. Mała głębia ostrości używana jest głównie w fotografii portretowej lub ulicznej, gdy chodzi nam o to, by zwrócić uwagę oglądającego na główny temat zdjęcia.
Inną zaletą stosowania dużych otworów przysłony jest możliwość skrócenia czasu otwarcia migawki (do aparatu dociera więcej światła, więc matryca może rejestrować je przez krótszy czas). Jest to pomocne wtedy, gdy chodzi nam o zamrożenie ruchu postaci np. podczas wydarzeń sportowych.
Gdy zaś zależy nam na oddaniu całej sceny czy krajobrazu, które mamy przed sobą, należy użyć małej przysłony. Dzięki temu wszystko – od pierwszego planu aż po horyzont – będzie równie ostre.
Przysłony podzielić można na trzy grupy:
I. wyodrębniające (od f1/4 do f/5,6) – powstają zdjęcia z wyróżnionym głównym tematem i rozmytym tłem np. portret
II. ogólne (f/8 do f/11) – stosowane wtedy, gdy głębia ostrości nie ma największego znaczenia tj. gdy fotografowane obiekty znajdują się w podobnej odległości od obiektywu; plusem takich przysłon jest stworzenie zdjęć najlepiej oddających szczegóły o najbardziej równomiernej dystrybucji światła. Przysłony ogólne są często stosowane przy wykonywaniu zdjęć studyjnych.
III. opisujące (od f/16 wzwyż) – zdjęcia ostre od pierwszego planu po horyzont np. krajobrazy, wnętrza budynków, drogi ze szpalerem drzew
W zależności od wyregulowania przysłona pozwala na uzyskanie bardzo ciekawych efektów na zdjęciach. Zachęcamy do eksperymentów – w końcu praktyka czyni mistrza!
